امامنا موسی صدر
چهارشنبه, ۱۰ تیر ۱۳۹۴، ۰۷:۳۴ ب.ظ
کتاب پیشوایی فراتر از زمان، اثر محمود سریع القلم
کتاب از مدح های فراوان نسبت به امام موسی صدر پر است. این کمی توی ذوق میزند. بهتر بود در کنار عبارت های مداحانه نسبت به امام موسی صدر بیشتر مصادیقی از رفتارهایی که به یک ویژگی مربوط میشد آورده شود. بهتر بود اگر نقدی به امام موسی بود در کنار تعاریف بیشمارش هم می آمد. نویسنده آن قدر مدهوش برخی ویژگی های سید موسی صدر است که ترجیح میدهد همچنان چهره ای قدسی و دست نیافتنی از امام ارائه دهد. این ویژگی هایی که نویسنده را مدهوش کرده این هایند: سعه ی صدر او، تحمل مخالف، تعامل با همه اندیشه ها، نداشتن اندیشه حذفی، برخورد خوب با سایر گروه ها و حتی در برابر توهین ها... و با بسامد های مشخصی مدام این ویژگی ها را به بهانه های مختلفی تکرار میکند.
از اقتداری که امام موسی صدر در برابر اسرائیل داشت اصلا سخن نمی گوید و این مسئله ای است که باعث میشود این نتیجه را بگیریم که محمود سریع القلم میخواهد امام موسی را به نوعی مصادره کند و مسائلی را که برای خودش مهم اند از زبان سید صدر بگوید. گرچه در سید هم موجود است واقعا.
سریع القلم امام موسی صدر را فردی اهل تعامل با اندیشه های مختلف میداند. او را فردی صلح طلب میداند که پس از 16 سال حضور در لبنان و پس از اقدامات اجتماعی و اقتصادی و مصلحانه خود به تاسیس امل که سازمانی نظامی بود اقدام کرد. و این را دلیلی بر این ادعا میداند که اقدام نظامی جزو آخرین اولویت ها در نظام فکری امام موسی صدر است. که البته کسی با این ادعا مشکلی ندارد. اما مسئله آنجاست که سریع القلم توضیح نمی دهد که چرا امام موسی صدر صلح طلب و گریزان از جنگ وخونریزی و درگیری مخالف مذاکرات صلح انور سادات و یاسر عرفات است. توضیح نمی دهد چرا فردی که همیشه به دنبال ثبات و آرامش بوده در قبال داستان فلسطین معتقد به مقاومت بوده و نه برقراری صلح با اسرائیل. اصلا به این ماجراها نمی پردازد.
حالا البته باید رفت و دید که امام موسی صدر دقیقا در قبال اسرائیل چه موضعی داشته است؟ چون اوضاع بسیار پیچیده بوده و چون فلسطینی ها به جنوب لبنان آمده بودند و اسرائیل به این بهانه جنوب را میزد، شیعیان جنوب لبنان دل خوشی از فلسطینی ها نداشتند.
خلاصه که سریع القلم در این کتاب غیر مستقیم نقد سیاست داخل میکند.
اما یک طرح مسئله: مدل رفتاری امام موسی صدر لبنان چقدر در ایران قابل اعتنا است. صفر و صدی نگاه نمی کنم. نه میگویم به کلی مدل امام موسی صدر به علت تفاوت های جامعه لبنانی با جامعه ی ایرانی باید نفی شود و نه میگویم اثرات مثبت امام موسی صدر در لبنان و مقبولیت عام او با مدلی مشابه به هیچ وجه در ایران قابل پیاده سازی نیست. نخیر! اما قطعا امام موسی صدر ویژگی های برجسته ای داشته که خوب است سیاستمداران ایرانی آن ها رو مورد توجه قرار دهند. عدم انحصارطلبی، دارا بودن اخلاق اسلامی، تحمل مخالف، تعامل صحیح با اندیشه های متفاوت و مصلح بودن و فکر بلند مدت داشتن از جمله ویژگی هایی است که امام موسی صدر را به فردی الگو تبدیل میکند. اما از طرفی به علت ضعف شیعیان لبنان، سید خط قرمز های ما ایرانی ها را نداشته است و به راحتی به سراغ بسیاری از افراد میرفته است و دلیل آن ضعف شیعیان لبنان و اختلافات شدید و اوضاع بحرانی لبنان و جهان عرب بوده است. به هر حال باید بیشتر به مدل امام موسی صدر فکر کرد.
نکته دیگر: خواندن این کتاب به هیچ وجه در ابتدا توصیه نمی شود. یعنی با توجه به عدم جذابیت کتاب و با توجه به مدح های فراوان بدون قرینه یا با قرینه ضعیف و همچنین نپرداختن مستقیم به خود امام چندان برای ورود به امام موسی صدر خوانی مناسب نیست. بهتر است از کتاب های دیگر شروع کرد. هفت روایت خصوصی از امام موسی صدر که حبیبه جعفریان آن را نوشته کتاب خوبی برای شروع است. شاید مستند ها و نرم افزار های خوبی هم در این زمینه باشد که موسسه آرمان کار کرده است ولی من آن نرم افزار ها را ندیده ام. کتاب های دیگری هم تفاسیر امام موسی صدر هستند که به این کتاب سریع القلم مقدم اند. یعنی بهتر است اول آن ها را خوانده باشیم و بعد به سراغ این کتاب بیاییم. خلاصه که اگر میخواهید امام موسی صدر بخوانید این کتاب را جزو آخرین اولویت های تان در نظر بگیرید
نمره ای که به این کتاب میدهم: 7 از 10
کتاب از مدح های فراوان نسبت به امام موسی صدر پر است. این کمی توی ذوق میزند. بهتر بود در کنار عبارت های مداحانه نسبت به امام موسی صدر بیشتر مصادیقی از رفتارهایی که به یک ویژگی مربوط میشد آورده شود. بهتر بود اگر نقدی به امام موسی بود در کنار تعاریف بیشمارش هم می آمد. نویسنده آن قدر مدهوش برخی ویژگی های سید موسی صدر است که ترجیح میدهد همچنان چهره ای قدسی و دست نیافتنی از امام ارائه دهد. این ویژگی هایی که نویسنده را مدهوش کرده این هایند: سعه ی صدر او، تحمل مخالف، تعامل با همه اندیشه ها، نداشتن اندیشه حذفی، برخورد خوب با سایر گروه ها و حتی در برابر توهین ها... و با بسامد های مشخصی مدام این ویژگی ها را به بهانه های مختلفی تکرار میکند.
از اقتداری که امام موسی صدر در برابر اسرائیل داشت اصلا سخن نمی گوید و این مسئله ای است که باعث میشود این نتیجه را بگیریم که محمود سریع القلم میخواهد امام موسی را به نوعی مصادره کند و مسائلی را که برای خودش مهم اند از زبان سید صدر بگوید. گرچه در سید هم موجود است واقعا.
سریع القلم امام موسی صدر را فردی اهل تعامل با اندیشه های مختلف میداند. او را فردی صلح طلب میداند که پس از 16 سال حضور در لبنان و پس از اقدامات اجتماعی و اقتصادی و مصلحانه خود به تاسیس امل که سازمانی نظامی بود اقدام کرد. و این را دلیلی بر این ادعا میداند که اقدام نظامی جزو آخرین اولویت ها در نظام فکری امام موسی صدر است. که البته کسی با این ادعا مشکلی ندارد. اما مسئله آنجاست که سریع القلم توضیح نمی دهد که چرا امام موسی صدر صلح طلب و گریزان از جنگ وخونریزی و درگیری مخالف مذاکرات صلح انور سادات و یاسر عرفات است. توضیح نمی دهد چرا فردی که همیشه به دنبال ثبات و آرامش بوده در قبال داستان فلسطین معتقد به مقاومت بوده و نه برقراری صلح با اسرائیل. اصلا به این ماجراها نمی پردازد.
حالا البته باید رفت و دید که امام موسی صدر دقیقا در قبال اسرائیل چه موضعی داشته است؟ چون اوضاع بسیار پیچیده بوده و چون فلسطینی ها به جنوب لبنان آمده بودند و اسرائیل به این بهانه جنوب را میزد، شیعیان جنوب لبنان دل خوشی از فلسطینی ها نداشتند.
خلاصه که سریع القلم در این کتاب غیر مستقیم نقد سیاست داخل میکند.
اما یک طرح مسئله: مدل رفتاری امام موسی صدر لبنان چقدر در ایران قابل اعتنا است. صفر و صدی نگاه نمی کنم. نه میگویم به کلی مدل امام موسی صدر به علت تفاوت های جامعه لبنانی با جامعه ی ایرانی باید نفی شود و نه میگویم اثرات مثبت امام موسی صدر در لبنان و مقبولیت عام او با مدلی مشابه به هیچ وجه در ایران قابل پیاده سازی نیست. نخیر! اما قطعا امام موسی صدر ویژگی های برجسته ای داشته که خوب است سیاستمداران ایرانی آن ها رو مورد توجه قرار دهند. عدم انحصارطلبی، دارا بودن اخلاق اسلامی، تحمل مخالف، تعامل صحیح با اندیشه های متفاوت و مصلح بودن و فکر بلند مدت داشتن از جمله ویژگی هایی است که امام موسی صدر را به فردی الگو تبدیل میکند. اما از طرفی به علت ضعف شیعیان لبنان، سید خط قرمز های ما ایرانی ها را نداشته است و به راحتی به سراغ بسیاری از افراد میرفته است و دلیل آن ضعف شیعیان لبنان و اختلافات شدید و اوضاع بحرانی لبنان و جهان عرب بوده است. به هر حال باید بیشتر به مدل امام موسی صدر فکر کرد.
نکته دیگر: خواندن این کتاب به هیچ وجه در ابتدا توصیه نمی شود. یعنی با توجه به عدم جذابیت کتاب و با توجه به مدح های فراوان بدون قرینه یا با قرینه ضعیف و همچنین نپرداختن مستقیم به خود امام چندان برای ورود به امام موسی صدر خوانی مناسب نیست. بهتر است از کتاب های دیگر شروع کرد. هفت روایت خصوصی از امام موسی صدر که حبیبه جعفریان آن را نوشته کتاب خوبی برای شروع است. شاید مستند ها و نرم افزار های خوبی هم در این زمینه باشد که موسسه آرمان کار کرده است ولی من آن نرم افزار ها را ندیده ام. کتاب های دیگری هم تفاسیر امام موسی صدر هستند که به این کتاب سریع القلم مقدم اند. یعنی بهتر است اول آن ها را خوانده باشیم و بعد به سراغ این کتاب بیاییم. خلاصه که اگر میخواهید امام موسی صدر بخوانید این کتاب را جزو آخرین اولویت های تان در نظر بگیرید
نمره ای که به این کتاب میدهم: 7 از 10
